Ὁ Ἅγιος Δημήτριος ὡς Κατηχητής.
Εἶναι μία θλιβερὴ ἱστορία. Ἐδῶ καὶ δεκαετίες τὰ Κατηχητικὰ Σχολεῖα, τὰ ὁποῖα ἵδρυσε ἡ Ἐκκλησία μας καὶ λειτουργοῦν σὲ κάθε σχεδὸν ἐνορία, πολεμοῦνται μὲ πρωτοφανὴ μανία. Ὑπάρχει ὡστόσο καὶ κάτι ἀκόμη θλιβερότερο : τὸ ὅτι ὁ πόλεμος αὐτὸς ἀρκετὲς φορὲς ἐκδηλώθηκε ἀπὸ ἐκκλησιαστικὰ πρόσωπα, θεολόγους, ἀκόμη καὶ ἱερεῖς. Εἰδικὰ σ’ αὐτοὺς τοὺς ἐσωτερικοὺς ἐπικριτὲς δίνει ἀπάντηση ἀποστομωτικὴ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ βιβλίο του “Ἑπτὰ Καθολικαὶ ἐπιστολαὶ (Ἑρμηνεία), Βενετία 1806, σελ. 118. Ἀρκεῖ νὰ ἔχουν αὐτιὰ νὰ τὸν ἀκούσουν.
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, βαθὺς μελετητὴς τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ πολυγραφότατος συγγραφέας, ἑρμηνεύοντας τὸν 15ο στίχο τοῦ γ΄ κεφαλαίου τῆς Α΄ Καθολικῆς Ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ἀναφέρει σὲ ὑποσημείωση μερικὲς πολὺ ἀξιόλογες σκέψεις. Παραθέτουμε στὴ συνέχεια τὸν στίχο καὶ τὶς σπουδαῖες ἐμβαθύνσεις τοῦ ἱεροῦ Πατρός.
“Ἕτοιμοι δὲ ἀεὶ πρὸς ἀπολογίαν παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος, μετὰ πραΰτητος καὶ φόβου” (Α΄ Πέτρ. Γ΄15).
Ἀπὸ τὰ λόγια ταῦτα τοῦ μεγάλου Πέτρου ἀναγκαίως συμπεραίνομεν, ὅτι ὅλοι οἱ χριστιανοί, καὶ λαϊκοί, καὶ ἱερωμένοι πρέπει ἐξ ἀνάγκης ἀπαραιτήτου νὰ εἶναι διδαγμένοι παιδιόθεν τὴν ἱερὰν Κατήχησιν τῆς πίστεως, καὶ τὰ δόγματα ὅλα τῆς εὐσεβείας νὰ ἠξεύρουν σχεδὸν ἀπὸ στήθους · ἐπειδὴ καὶ μέλλουν νὰ εἶναι διδάσκαλοι τῶν ἀπίστων, καὶ αἱρετικῶν, καθὼς ἐδῶ τοὺς θέλει ὁ Κορυφαῖος τῶν Ἀποστόλων · δι’ ὅ,τι ἄν αὐτοὶ δὲν μάθουν πρῶτον τί εἶναι ὁ χριστιανός, τί εἶναι ἡ πίστις, τί εἶναι ὁ Χριστός, ποῖα εἶναι τὰ δόγματα τῆς πίστως, καὶ τὰ λοιπὰ τῆς ὀρθοδόξου ὁμολογίας πῶς ἠμποροῦν νὰ τὰ διδάξουν εἰς τοὺς ἄλλους ; Ὅθεν οἱ ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, καὶ Πατριάρχαι, πρέπει νὰ φροντίζουν διὰ νὰ κατασταίνουν εἰς τὰς ἐπαρχίας των Σχολεῖα κατηχητικά, μὲ διδασκάλους προκομμένους καὶ ἐναρέτους, διὰ νὰ διδάσκουν τὰ παιδία τῶν χριστιανῶν τὴν τῆς πίστεως Κατήχησιν, καὶ τὴν ὀρθόδοξον ὁμολογίαν, καθὼς τοιαῦτα σχολεῖα Κατηχητικὰ ἐσυστήθησαν τώρα νεωστί εἰς τὰ Κυδωνίας, καὶ εἰς τὴν Αἶνον, καὶ ἐπροξένησαν πολὺν καρπόν, ὡς μαρτυροῦσι πολλοί.
Ψηφιδωτὸ τοῦ Ἁγίου στὸν Ἱ. Ναὸ Ἁγ. Δημητρίου Θεσσαλονίκης
Διὰ τὶ κατὰ ἀλήθειαν ἐντροπὴ μεγάλη εἶναι, τὰ μὲν παιδάρια τῶν Λατίνων νὰ εἶναι τόσον γυμνασμένα εἰς τὰ δόγματα τῆς πίστεώς των, ὥστε ὁποῦ νὰ ἀνταποκρύνωνται μὲ κάθε ἑτοιμότητα εἰς ἐκείνους ὁποῦ τὰ ἐρωτοῦν · οἱ δὲ τῶν ὀρθοδόξων Γραικῶν Ἱερεῖς, ἤ καὶ Ἀρχιερεῖς, νὰ μὴ ἠξεύρουν περὶ αὐτῶν νὰ ἀποκριθοῦν οὐδὲ τὸ παραμικρόν · ἀλλὰ νὰ μένουν ἄφωνοι ὡσὰν ἰχθύες , ὅταν ἤθελε τοὺς ἐρωτήσῃ τινάς, ἤ Τοῦρκος, ἡ Λατῖνος, ἤ Ἀρμένιος περὶ τῆς πίστεώς των. Καὶ τοῦτο ὅλον πόθεν προέρχεται ; διὰ τὶ αὐτοὶ δὲν ἐκατηχήθησαν ἀπὸ παιδία μικρά, οὔτε ἔμαθον τὰ τῆς ὀρθοδόξου ὁμολογίας δόγματα. Καὶ διὰ τὶ δὲν τὰ ἔμαθον ; Διὰ τὶ τοιαῦτα σχολεῖα Κατηχητικὰ δὲν ἐσυνειθίσθησαν νὰ κατασταίνωνται εἰς τοὺς τόπους τῆς ἐδικῆς μας Γρακίας. Ὥστε, ὅλον τὸ πᾶν στέκει, εἰς τὸ νὰ ἐπιμεληθοῦν οἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, καὶ οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ὅσοι μάλιστα ἔχουν παιδία, νὰ συστηθοῦν τοιαῦτα σχολεῖα, διὰ νὰ ἀνοιχθοῦν τὰ ὀμμάτια τῶν χριστιανῶν, καὶ νὰ μάθουν τὴν πίστιν τους. Καὶ μανθάνοντες, νὰ ἠξεύρουν νὰ ἀποκρίνωνται περὶ αὐτῆς εἰς τοὺς ἐρωτῶντας : καθὼς ἐδῶ παραγγέλλει ὁ Κορυφαῖος, ἀλλὰ καὶ ὁ συναπόστολός του Παῦλος προστάζει νὰ κατοικῇ εἰς τοὺς χριστιανοὺς ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ πλούσιος, μὲ κάθε σοφίαν : ἤτοι τὰ περὶ τοῦ Χριστοῦ, καὶ τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως δόγματα · “ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως ἐν πάσῃ σοφίᾳ” (Κολ. Γ΄16), καὶ πάλιν · “ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι ἅλατι ἠρτυμένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνὶ ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι” (Κολασ. Δ΄ 6). Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω !
(Ἐκ τοῦ Ὀρθοδόξου Περιοδικοῦ “Ο ΣΩΤΗΡ”, Τεῦχος 2278, σελ. 23,24 ).