"Φιλόζωοι", μᾶλλον, ἤ φιλάνθρωποι !
Εἶχε δημιουργηθεῖ ὅλος ὁ ἀόρατος κόσμο. Δάση ἀπέραντα καὶ καταπράσινη χλόη στόλιζαν τὴ γῆ, ἐνῷ ἀπὸ παντοῦ ἀκούγονταν οἱ φωνὲς τῶν ζώων καὶ τὰ κελαδήματα τῶν πουλιῶν. Παρόλα αὐτά, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος, ὁ κύριος ὅλης τῆς κτίσεως, ἐνῷ εἶχε τὰ ζῶα καὶ τὰ πουλιὰ στὴ διάθεσή του νὰ τὸν ὑπηρετοῦν καὶ νὰ τὸν εὐχαριστοῦν, ἔνιωθε μόνος μέσα σ’ ἐκείνη τὴ θαυμάσια δημιουργία. Δὲν τοῦ ἔφθανε ἡ συντροφιὰ τῶν ζώων. Χρειαζόταν ἕνα σύντροφο ὅμοιό του, στὸν ὁποῖο νὰ ἐξωτερικεύει τὶς σκέψεις του, νὰ ἐκδηλώνει τὴ χαρά του, τὴν ἀγάπη του, καὶ ἀπὸ τὸν ὁποῖο πάλι νὰ δέχεται καὶ ὁ ἴδιος ἀγάπη καὶ βοήθεια.
Ἀπὸ αὐτὸ καὶ μόνο μπορεῖ νὰ καταλάβει κανεὶς ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὁ κάθε ἄνθρωπος, δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ παρηγοριὰ καὶ ἀγάπη μόνο στὰ ζῶα. Χρειάζεται τὴν ἀνθρώπινη συντροφιὰ γιὰ νὰ μοιράζεται τὶς ἐμπειρίες του καὶ τὰ συναισθήματά του.
Στὶς ἡμέρες μας, δυστυχῶς, ἔχουν ἀντιστραφεῖ τόσο πολὺ τὰ πράγματα. Γι’ αὐτὸ ἀκούει κανεὶς περισσότερο γύρω του γαβγίσματα σκύλων καὶ νιαουρίσματα ἀπὸ γάτες, παρὰ γέλια καὶ κλάματα παιδιῶν. Σημεῖο τῶν καιρῶν καὶ ἡ τάση αὐτὴ τῶν ἀνθρώπων νὰ στρέφουν τὸ ἐνδιαφέρον τους περισσότερο στὰ ζῶα παρὰ στοὺς ἀνθρώπους. Ἡ ἀγάπη τους πρὸς τὰ ζῶα βέβαια, δὲν εἶναι ἀσφαλῶς μεμπτή. Ἀλλὰ εἶναι ἀπαράδεκτη αὐτὴ ἡ ὑπερβολή, νὰ προτιμοῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ μεγαλώσουν σκυλιὰ παρὰ παιδιά.
Ἔτσι ἀκοῦμε κάθε τόσο δηλώσεις διάσημων ἀνθρώπων ποὺ διαφημίζουν ἀπερίφραστα τὴν “ἀλλοπρόσαλλη” ἀγάπη τους πρὸς τὰ ζῶα. Δὲν τοὺς νοιάζει ποὺ ἡ ἐφιαλτικὴ ὑπογεννητικότητα μαστίζει τὶς κοινωνίες μας καὶ ἀπειλεῖ νὰ ἐξαφανίσει ὁλόκληρα ἔθνη. Γι’ αὐτὸ βλέπουμε περισσότερο στοὺς δρόμους νὰ γυρίζουν ἄνδρες ἤ γυναῖκες μόνοι τους, μὲ μόνη παρέα τὰ σκυλιά τους, παρὰ σύζυγοι μαζὶ μὲ τὰ εὐλογημένα παιδιά τους.
Τὸ χειρότερο, ἀκοῦμε συχνὰ ἀνθρώπους νὰ ὀνομάζουν “μητέρες” τὶς γυναῖκες ποὺ “υἱοθετοῦν” ζῶα ! Ἤ νὰ ὀνομάζουν τὰ ζῶα, μέλη τῆς προσωπικῆς τους οἰκογένειας ! Πόσο βεβηλώνουν τοὺς ἱεροὺς ὄρους “οἰκογένεια”, “μητέρα”, “πατέρας” !
Δὲν ἀρνούμαστε ἀσφαλῶς τὸν θεραπευτικὸ χαρακτήρα ποὺ ἔχει ἡ συντροφιὰ τῶν ζώων, ἰδιαιτέρως σὲ μοναχικὰ ἄτομα. Ἕνα ζῶο μπορεῖ νὰ τοὺς προσφέρει κάποια παρηγοριά. Ἀλλὰ στιγματίζουμε τὸ γεγονὸς ὅτι ἀμέτρητοι ἄνθρωποι, δυστυχῶς, ἐνδιαφέρονται περισσότερο γιὰ τὴ ζωὴ ἑνὸς ζώου καὶ λιγότερο γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὴν ἀθάνατη ψυχὴ τοῦ συνανθρώπου μας, γιὰ χάρη τῆς ὁποίας ὁ “Χριστὸς ἀπέθανε” (Ρωμ. ιδ΄15).
Κάθε τόσο ξεφυτρώνουν στὶς γειτονιές μας καταστήματα ζώων, κλινικὲς ζώων, ξενοδοχεῖα φιλοξενίας ζώων, καὶ προϊόντα καλλωπισμοῦ κατοικιδίων, ρουχαλάκια, καλλυντικὰ καὶ ἄλλα “ἀξεσουάρ” ! Ἐξάλλου πολλὰ κοινοβούλια τὰ τελευταία χρόνια ψηφίζουν νόμους γιὰ τὰ δικαιώματα τῶν ζώων, ἐκχωρώντας κάποτε περισσότερα δικαιώματα στὰ κατοικίδια, παρὰ στοὺς ἀνθρώπους.
Γιατί, ὅμως, ἰδιαιτέρως στὶς μέρες μας, νὰ συμβαίνει αὐτό ; Ἀποτελεῖ φαινόμενο προηγμένου πολιτισμοῦ ἤ παρηκμασμένου ; Οἱ ἄνθρωποι ἀγάπησαν ξαφνικὰ τὰ ζῶα ; Ἤ τὰ χρησιμοποιοῦν ὡς ἄλλοθι γιὰ νὰ καλύψουν τὴ μοναξιά τους καὶ τὴ φιλαυτία τους ;
Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ οἱ ἄνθρωποι δὲν μποροῦν νὰ ἀγαπήσουν τοὺς συνανθρώπους τους, στρέφονται πρὸς τὰ ζῶα, διότι ἡ σχέση τους μ’ αὐτὰ εἶναι ἀκίνδυνη καὶ εὔκολη. Γιὰ νὰ συνυπάρξεις μὲ ἕνα ζῶο, ἀρκεῖ καὶ μόνο νὰ τοῦ χαρίζεις τροφὴ καὶ νερό. Τὸ ζῶο δὲν θὰ διαφωνήσει μαζί σου, δὲν θὰ στιγματίσει τὰ λάθη σου, δὲν θὰ φέρει ἀντίρρηση στὸν παραλογισμό σου, δὲν θὰ ἀντιδράσει στὰ νεῦρα σου, δὲν θὰ τολμήσει νὰ σὲ ἀποχωρισθεῖ.
Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος βρίσκει τὴ συντροφιὰ μὲ τὰ ζῶα ὡς ἕνα εὔκολο ὑποκατάστατο “ἐπικοινωνίας”, ἐπειδὴ ἀκριβῶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀγαπήσει πραγματικά, νὰ ζήσει θυσιαστικά, νὰ δοθεῖ ὁλοκληρωτικά. Γι’ αὐτὸ δὲν εἰσπράττει ἀγάπη ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, διότι δὲν μπορεῖ ὁ ἴδιος πρῶτος νὰ τὴν προσφέρει. Μέσα δὲ στὴ φρικτὴ μοναξιά του ἀναζητεῖ ἀγάπη καὶ συντροφικότητα στὰ ζῶα.
Ἄν, ὅμως, δὲν μπορεῖς νὰ ἀγαπήσεις ἔστω καὶ ἕνα συνάνθρωπό σου, δὲν θὰ μπορέσεις ποτὲ νὰ ἀγαπήσεις σωστὰ οὔτε καὶ ἕνα ζῶο. Θὰ ἔχεις ἁπλῶς μιὰ ψευδαίσθηση ὅτι εἰσπράττεις ἀγάπη ἀπὸ τὸ ζῶο.
Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἀγαπᾶ ἀσφαλῶς καὶ τὰ ζῶα, ὡς δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τοὺς δίνει τὴ θέση ποὺ τοὺς ἁρμόζει. Δὲν τὰ λατρεύει, οὔτε τὰ ἔχει ὡς ὑποκατάστατα μιᾶς στερημένης ἀγάπης. Κατανοεῖ ὅτι πάνω ἀπὸ τὰ ζῶα πρέπει νὰ ἀγαπᾶ τοὺς γύρω του ἀνθρώπους, μὲ τὰ ἐλαττώματά τους καὶ τὶς ἀρετές τους. Διότι ἡ κοινωνία του μὲ ἀνθρώπους τὸν ἀναγκάζει νὰ δεῖ κατάματα τὸν ἑαυτό του, τὸν βοηθεῖ μέσα ἀπὸ τὴν ἑτερότητα νὰ κατανοήσει τὴν ταυτότητά του καὶ τὰ λάθη του καὶ νὰ θελήσει νὰ τὰ διορθώσει.
Οἱ Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἤξεραν νὰ ἀγαποῦν σωστὰ τὰ ζῶα, ἐπειδὴ ἤξεραν νὰ ἱεραρχοῦν σωστὰ τὴν ἀγάπη τους, πρῶτα πρὸς τὸν Θεό, ἔπειτα πρὸς τοὺς συνανθρώπους τους καὶ στὴ συνέχεια πρὸς τὰ ζῶα, ὡς πλάσματα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος : “Οἱ ἅγιοι ἔδειχναν μεγάλη ἀγάπη... ἀκόμη καὶ στὰ ἄλογα ζῶα” · ἀλλὰ τονίζει ταυτόχρονα ὅτι “ὅποιος σπλαχνίζεται τὰ ζῶα του, θὰ πρέπει νὰ σπλαχνίζεται πολὺ περισσότερο τοὺς ἀνθρώπους” (Ἰ. Χρυσοστόμο, Εἰς Ρωμ., ὁμιλ. Λ, 4, ΕΠΕ 17,660).
Ἄν πραγματικά, λοιπόν, ἀγαποῦμε τὰ ζῶα, ἄς τὰ ἀγαπήσουμε σωστά, ἱεραρχημένα. Δὲν μπορεῖ νὰ πεθαίνουν γύρω μας ἄνθρωποι, κι ἐμεῖς νὰ σπαταλᾶμε χρήματα γιὰ “ἀξεσουάρ” ζώων. Δὲν μποροῦμε νὰ ὁρίζουμε ὑπερβολικὰ πρόστιμα γιὰ ἐκείνους ποὺ πετοῦν στοὺς κάδους γατάκια, τὴ στιγμὴ ποὺ ἀδιαφοροῦμε γιὰ τὰ χιλιάδες ἔμβρυα ποὺ πετιοῦνται καθημερινὰ στοὺς κάδους σὰν σκουπίδια. Δὲν μπροεῖ νὰ λέμε ὅτι εἴμαστε “φιλόζωοι” καὶ νὰ μὴν εἴμαστε φιλάνθρωποι καὶ πολὺ περισσότερο φιλόθεοι. Δὲν μπορεῖ νὰ λατρεύουμε τὴν κτίση πάνω ἀπὸ τὸν Κτίστη, ὅπως γράφει ὁ Ἀπ. Παῦλος στὴν πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολή του, ὅτι “ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα” (Ρωμ. Α΄25).
Ἄς βάλουμε, λοιπόν, τὰ πράγματα στὴ θέση τους κι ἄς μάθουμε νὰ ἀγαπᾶμε σωστά. Τότε ἡ ἀγάπη μας θὰ εἶναι ἀληθινὴ καὶ θὰ ἐπιστρέφει σὲ μᾶς ἀκόμη πιὸ πλούσια καὶ εὐεργετική.
(Ὀρθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”, Τεῦχος 2298, σελ. 486,487).
