Τά μέλη τοῦ ΠΑ.ΣΥ.Β.Α. (Πανελληνίου Συνδέσμου Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγῶνος) καί τῆς Σ.Φ.Ε.Β.Α. (Συντονιστικῆς Φοιτητικῆς Ἑνώσεως Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγῶνος) μέ πόνο καί συνοχή καρδίας κλίνουν ευλαβικά τὸ γόνυ στὸ σκήνωμα τοῦ σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κυροῦ ΑΝΔΡΕΑ ποὺ ἐξεπλήρωσε τὸ κοινό τῶν θνητῶν χρέος καὶ πορεύεται ἤδη πρὸς τὴν αἰώνιο πατρίδα! Ὁ μακαριστός , ὑπῆρξε πνευματικό τέκνο καί διάδοχος του ἀοιδίμου μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, κυροῦ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ, πρωτεργάτου καί ἐθνάρχου τοῦ ἐθνικοῦ θέματος τῆς Βορείου Ἠπείρου στήν σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία.
Τον π.Ανδρέα τόν «γνωρίσαμε» τήν δεκαετία τοῦ 1980. Χαρακτήρας ἐκ φύσεως ἐσωστρεφής καί χαμηλῶν τόνων σέ ἀντίθεση μέ τόν πνευματικό του πατέρα, τόν χαρακτήριζε τό ἀσκητικό φρόνημα, ἡ ἐκφραστική λιτότητα πού παρερμηνευόταν συχνά ὡς αὐστηρότητα, καθώς καί ἡ ἀγάπη γιά τήν μελέτη, πού τοῦ ἀπορροφοῦσε τόν ὅποιο ἐλεύθερο χρόνο διέθετε. Ἔχοντας ὡς βασική ἀρχή τῆς ζωῆς του τό «λάθε βιώσας», δέν έπεδίωξε ποτέ τήν προβολή σέ βαθμό πού ἡ προσφορά του στήν μητρόπολη νά μένει μακριά από τήν ἀνθρώπινη ἀναγνώριση. Ἀργότερα θά μαθαίναμε ὅτι αὐτός ἦταν τό δεξί χέρι τοῦ Σεβαστιανοῦ, πού τόν ὑπηρετοῦσε καθημερινά, φρόντιζε τήν εὐταξία τοῦ ἐπισκοπείου, ὑποδεχόταν τούς εὐάριθμους ἐπισκέπτες, ἐπικουροῦσε στήν ὀγκώδη ἀλληλογραφία του καί δακτυλογραφοῦσε τά Δελτία Τύπου τῆς Mητροπόλεως. Τό πιό σημαντικό ὄμως, ἀντικαθιστοῦσε ἐπάξια τόν Σεβαστιανό στήν διοίκηση τῆς Μητροπόλεως κατά τίς συχνές ἀπουσίες του ἀνά τήν Ἑλλάδα καί τό ἐξωτερικό, γιά τήν προώθηση τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ θέματος.
Μαζί μέ τούς κληρικούς πού ἀναφέρει ὁ Σεβαστιανός στήν περιλάλητη διαθήκη του, τον ὑπηρέτησε ἀνιδιοτελῶς κατά τήν πολύμηνη δοκιμασία τῆς ἀσθένειάς του καί , στά χέρια του ἄφησε τήν τελευταία του πνοή τό πρωϊνό τῆς 12ης Δεκεμβρίου 1994.
Αὐτό πού ἐπιθυμοῦσε ὅσο τίποτε ἄλλο, ὁ π. Ἀνδρέας ἐκείνη τήν στιγμή, ἦταν νά θρηνήσει κατ’ ἰδίαν, τήν ἀπώλεια τοῦ πατέρα του. Ὡστόσο δίπλα στήν κατ’ ἄνθρωπον ὀδύνη, προστέθηκε καί ἄλλη δοκιμασία. Ἡ παλλαϊκή ἀπαίτηση τῆς τοπικῆς κοινωνίας νά βγεῖ ἀπό τήν ἀφάνεια ὁ π. Ἀνδρέας καί νά ἀναδειχθεῖ διάδοχος τοῦ Σεβαστιανοῦ. Αὐτό μάλιστα ἦταν ρητή ἐπιθυμία τοῦ ἴδιου τοῦ Σεβαστιανοῦ, που ἐπιθυμοῦσε καί τό πνευματικό του ἔργο στήν Κόνιτσα νά συνεχισθεῖ ἀλλά καί τό μετερίζι γιά τήν Βόρειο Ἤπειρο, πού στήθηκε στήν ἀκριτική μητρόπολη, νά συνεχίσει τον αγώνα γιά τό πολύκλαυστο αὐτό κομμάτι τῆς πατρίδας μας. Ὁ π. Ἀνδρέας τήν περίοδο ἐκείνη συγκλονίστηκε. Στόν αβάστακτο πόνο της πνευματικής ορφάνιας ἔρχεται νά προστεθεῖ ἡ ἀγωνία μήπως τελικά ἐπιλεγεῖ ἀπό τήν Ἱεραρχία. Δέν τό θέλει, δέν τό ἐπιθυμεῖ, δέν τό ἐπιδιώκει, δέν παρακαλεῖ κανέναν γιά αὐτό. Τρέμει μᾶλλον στήν ἰδέα ὅτι ἕνας «νάνος» (ὅπως αποκαλεί τόν ἑαυτό του συχνά στίς ὁμιλίες του) εἶναι δυνατόν νά διαδεχθεῖ στόν μητροπολιτικό θρόνο, ἕναν γίγαντα! Στήν κοινή προσπάθεια κλήρου και λαοῦ γιά τήν προώθηση τῆς ὑποψηφιότητάς του, δέν συμμετέχει καθόλου.
Στίς 25 Ἰανουαρίου 1995 ἐξελέγη τελικά μητροπολίτης μέ ψήφους 33-32. Χαρακτηριστικό εἶναι τό γεγονός ὅτι πρόκειται γιά μία από τις ελάχιστες στήν νεώτερη ἐκκλησιαστική ἱστορία περίπτωσεις μητροπολίτη, πού τήν ἡμέρα τῆς ἐκλογῆς του δέν βρισκόταν στό συνοδικό μέγαρο τῆς Μονῆς Πετράκη, ἀλλά στήν έπαρχία του περιοδεύοντας καί λειτουργώντας. Γιά τόν λόγο αὐτό μάλιστα δέν ὑπῆρχε καί φωτογραφία του στίς περισσότερες ἐφημερίδες τήν ἑπομένη ἡμέρα.
Μετά τήν τήν ένθρόνισή του γίνεται δέκτης ἐπίμονων παρακλήσεων ἀπό τά μέλη τοῦ ΠΑΣΥΒΑ καί τῆς ΣΦΕΒΑ γιά νά ἀναλάβει τά ἠνία τοῦ ἀγῶνα. Στήν ἀρχή ἦταν κάθετα ἀρνητικός θεωρῶντας τόν ἑαυτό του ἀπολύτως ἀνάξιο γιά τό ἔργο αὐτό. Μόνο μετά ἀπό πολύμηνες, καί ἐπίμονες πιέσεις ἀποδέχθηκε τήν προεδρία τοῦ ΠΑΣΥΒΑ, κάνοντας ὑπακοή ὅπως μᾶς ἔλεγε, αὐτός ἕνας ἐπίσκοπος, σέ λαϊκούς, μολονότι ἤξερε ὅτι αὐτό συνεπαγόταν μία κένωση καί ἔξοδο ἀπό τόν ἑαυτό του, ἕνα μικρό μαρτύριο γιά αὐτόν πού ἤθελε ἀλλιῶς νά διάγει τόν βίο του, μέ ἄσκηση καί μελέτη, μακριά ἀπό τούς θορύβους καί τίς διοικητικές φροντίδες. Ἡ αἴσθηση ὅμως ὅτι πρέπει νά κάνει ὑπακοή στήν Ἐκκλησία ἀλλά καί στήν ἐπιθυμία τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα ὑπερίσχυσε τελικά σκορπίζοντας χαρά στούς ἀπανταχοῦ Βορειοηπειρῶτες πού ἔβλεπαν ὅτι ἡ καμπάνα τῆς Κόνιτσας καί τοῦ Μολυβδοσκέπαστου θά συνέχιζε νά σημαίνει συναγερμό γιά αὐτούς . Σέ αὐτό συνέβαλε σίγουρα καί ἡ φλογερή ἀγάπη του γιά τήν πατρίδα μας Ἑλλάδα καί τήν ἔνδοξη ἱστορία της καί ἰδιαίτερα πρός τά τμήματα ἐκεῖνα, τά εὑρισκόμενα ἀδίκως ἐκτός ἐθνικοῦ κορμοῦ, τήν Κύπρο καί τήν ΒόρειοἬπειρο αλλά και το δέος του μπροστά στις μεγάλες μορφές της ελλαδικής ορθοδοξίας, τους ομολογητές Πατριάρχες και Αρχιερείς του Γένους, τους πρωτεργάτες κληρικούς της Εθνεγερσίας του 21, τους μάρτυρες του Μακεδονικού Αγώνα Γρεβενών Αιμιλιανό, Κορυτσάς Φώτιο και Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη, τους προκατόχους του Δρυϊνουπόλεως Βασίλειο και Βελλάς Σπυρίδωνα καθώς και τις εθναρχικές μορφές του 1940, τον από Τραπεζούντος Χρύσανθο, και τους αρχιερείς και κληρικούς του έπους της ΕΟΚΑ για την Ένωση.
Βεβαίως οἱ ἐποχές εἴχαν ἀλλάξει, τά σύνορα ἄνοιξαν, τά ἡλεκτροφόρα συρματοπλέγματα ἔπεσαν, οἱ ναοί ἐπέστρεψαν στήν λατρεία καί ἡ γειτονική χώρα εἶχε Ἀρχιεπίσκοπο, τόν μακαριστό Ἀναστάσιο, ὁ ὁποῖος μέ τιτάνιο ἀγῶνα ἐπετέλεσε σπουδαῖο ἔργο γιά τήν ἀνασυγκρότηση τῆς καθημαγμένης ἐκκλησίας. Τό Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα ὅμως δέν εἶχε τελειώσει, κάθε ἄλλο! Τά προβλήματα καί οἱ κίνδυνοι ὄχι μόνο δέν ἐξέλειπαν ἀλλά δυστυχῶς ἐπιδεινώθηκαν ἀπό τήν ἀνθελληνική πολιτική τοῦ γειτονικοῦ κράτους, πού σταδιακά ὁδήγησε στήν ἐρήμωση τῆς περιοχῆς ἀπό τόν ἑλληνικό πληθυσμό.
Στόν ἀγῶνα αὐτό ὁ π. Ἀνδρέας δήλωσε παρών ἀπό τήν πρώτη στιγμή. Μίλησε, κήρυξε, ἔγραψε καί διετράνωσε παντοῦ πῶς τό Βορειοηπειρωτικό εἶναι ἐνεργό ἐθνικό ζήτημα καί δέν πρέπει νά ἀπεμποληθεῖ ἀπό τήν πατρίδα μας.Αγκάλιασε τους πονεμένους Βορειοηπειρώτες, φιλοξένησε μαθητές στα οικοτροφεία, έστελνε τους ιερείς του για να καλύπτονται οι λειτουργικές ανάγκες των αδελφών μας. Μέ τό θεσμικό κῦρος του ὡς μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως ἀλλά καί ὡς πρόεδρος τοῦ ΠΑΣΥΒΑ, περιόδευσε σέ πολλές πόλεις τῆς Ἑλλάδος, φυλάσσοντας ἀνόθευτη τήν παρακαταθήκη πού τοῦ παρέδωσε ὁ Σεβαστιανός στό Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα καί ὑψώνοντας γιά 30 χρόνια χωρίς διακοπή τήν φωνή του ὑπέρ τῆς ξεχασμένης Βορείου Ἠπείρου. Παράλληλα διατήρησε ἄσβεστη τήν ἱστορική μνήμη στήν ἀκριτική του μητρόπολη μέ τίς ἐτήσιες ἐκδηλώσεις τῆς ἐπετείου τῆς Αὐτονομίας κάθε Μάϊο στό Δελβινάκι καί τήν καθιερωμένη ἀγρυπνία ὑπέρ τῆς Βορείου Ἠπείρου τό Δεκαπενταύγουστο στό ἱστορικό μοναστήρι τῆς Παναγίας στό Μολυβδοσκέπαστο. Μέ προσωπικά του ἔξοδα συντήρησε τήν ἐφημερίδα τοῦ ΠΑΣΥΒΑ, τό Βορειοηπειρωτικό Βῆμα, γιά νά φτάνει παντοῦ ἡ φωνή τῆς Βορείου Ἠπείρου. Η φωνή του, στοιχούσα στο εθναρχικό παράδειγμα σημαντικών εκκλησιαστικών μορφών της σύγχρονης ιστορίας, υψωνόταν πάντοτε δυναμική για να καταγγείλει τους διωγμούς, την παραβίαση των εθνικών δικαίων και των ανθρωπίνων δικαιώμάτων των αδελφών μας, τον ανθελληνισμό του αλβανικού κατεστημένου αλλά και την αδιάφορη, δυστυχώς, συχνά στάση της ελληνικής πολιτείας Ἀγκάλιασε μέ ἀγάπη τά μέλη τῆς ΣΦΕΒΑ καί τοῦ ΠΑΣΥΒΑ γιά τά ὁποῖα ἦταν πάντοτε ἀνοικτές οἱ πόρτες τῆς Μητροπόλεως καθώς γιά 30 χρόνια ἀδιάκοπα φιλοξενήθηκαμε σέ θερινά τριήμερα σεμινάρια στήν ἀνακαινισμένη Ἱερά Μονή Ταξιαρχῶν, Ἀηδονοχωρίου Γκούρας όπου και επέλεξε να ταφεί. Οἱ συναντήσεις αυτές προσέφεραν μοναδικές εὐκαιρίες ἐνημέρωσης, προγραμματισμοῦ τῆς δράσης μας, ἀναβαπτισμοῦ ἀλλά καί ξεκούρασης στήν φιλόξενη ἀγκαλιά τῆς Μητρόπολης ἐνῶ ὁ π. Ἀνδρέας πάντοτε ἔδινε τό παρόν, ἐγκαταλείποντας τό προσωπικό του πρόγραμμα καί τήν ἠσυχία πού ὑπεραγαποῦσε.
Μία τέτοια ὑποχώρηση τῆς ἀγάπης του ἦταν καί ἡ τελευταία δημόσια παρουσία του στήν Θεσσαλονίκη στίς 8 Δεκεμβρίου γιά τό 30/ετές μνημόσυνο τοῦ Σεβαστιανοῦ΄στόν Ἱ.Ν. ἁγίου Δημητρίου καί ἡ ὁμιλία του σε εκδήλωση τό ἀπόγευμα τῆς ἰδιας ἡμέρας. Ὁ π. Ἀνδρέας παρά τά προβλήματα ὑγείας πού τόν ταλαιπωροῦσαν μέ τήν μέση καί μέ τήν φωνή του, ἦταν εὐδιάθετος καί ὁμίλησε μέ ἀστείρευτο ἐνθουσιασμό, ξεσηκώνοντάς τό ἀκροατήριο, παρακινώντας το συχνά νά ψάλλει καί να τραγουδήσει μαζί του.Μέ τήν ἴδια θέρμη χοροστάτησε λίγες ἡμέρες ἀργότερα στις 12-12 στό μνημόσυνο στό Μολυβδοσκέπαστο. Θά ἔλεγε κανείς ὅτι οἱ δύο αὐτές τελευταῖες δημόσιες παρουσίες ἀπετέλεσαν τό κύκνειο ἆσμα του, τό ὁποῖο ἔγινε ὅπως ἴσως ἤθελε καί ποθοῦσε ὁ ἴδιος. Τιμῶντας δηλαδή τήν μνήμη τοῦ μεγάλου πνευματικοῦ του πατέρα, στόν θρόνο τοῦ ὁποίου ἀνέβηκε καί ὁ ἴδιος χωρίς νά τό ἐπιθυμεῖ.
(Μολονότι ὁ ἴδιος ἔγινε γνωστός κυρίως γιά τήν δράση του στά ἐθνικά ζητήματα, ὠς μέλη τῆς ΣΦΕΒΑ καυχώμεθα ἐν Κυρίω, γιατί παρά τό γεγονός ὅτι δέν διέθετε ιδιαίτερες ἀκαδημαϊκές θεολογικές περγαμηνές, δέν δίσταζε νά ἐκφράζει δημόσια τίς θέσεις του, σέ φλέγοντα ἐκκλησιαστικά ζητήματα τῆς ἐπικαιρότητας, θέσεις πού ἑδράζονταν πάντοτε στήν ὀρθόδοξη παράδοση καί στούς Ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας.)
Γιά τίς παραλείψεις μας καί γιά τυχόν παρεμβάσεις μέ τίς ὁποῖες ἄθελά μας τόν στενοχωρήσαμε, σέ ζητήματα λειτουργίας τῶν ὀργανώσεων μας ἀλλά καί τῆς Ἱερᾶς Μητρόπολεως, ζητοῦμε ταπεινά γονυπετείς συγγνώμη.
Εὐχόμαστε καί προσευχόμαστε στόν ἅγιο Θεό, συγχωρώντας του ό, τι ως άνθρωπος επλημμέλησε, νά ἀναπαύσει μετά δικαίων καί Ἁγίων τόν μακαριστό π. Ἀνδρέα. Ἀπό την πλευρά μας εἴμαστε σίγουροι ὅτι ὁ πνευματικός του πατέρας αοίδιμος Σεβαστιανός τον υποδέχεται ήδη στην Άνω Ιερουσαλήμ (μαζί με τις ψυχές των αγωνιστών ηγετών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ Ηρακλή Σύρμου, Παναγιώτη Μάρτου, Θεόδωρου Βεζιάνη, για την δικαίωση των οποίων τόσο αγωνίστηκε όπως και των εθνομαρτύρων Αριστοτέλη Γκούμα και Κωνσταντίνου Κατσίφα, των οποίων την θυσία πρόβαλε και στηριξε τις οικογένειές τους) Από την στρατευομένη εκκλησία τον συνοδεύουν οι προσευχές του ποιμνίου του, των πνευματικών του τέκνων, των μελών του ΠΑΣΥΒΑ και της ΣΦΕΒΑ αλλά και των αγαπημένων του Βορειοηπειρωτών, (ανάμεσα στους οποίους τα δύο ιστορικά στελέχη της ΟΜΟΝΟΙΑΣ Κώστας Κυριακού και Βαγγέλης Παπαχρήστου, ο π. πρόεδρος της ΟΜΟΝΟΙΑΣ Λεωνίδας Παππάς αλλά και ο εκλεγμένος δήμαρχος Χειμάρας και ευρωβουλευτής Φρέντυ Μπελέρης για την αποφυλάκιση του οποίου σφόδρα αγωνίστηκε ο μακαριστός) τους οποίους καθ υπερβολήν αγάπησε και για τους οποίους αγωνίστηκε ασυμβίβαστα σε ολόκληρη την αρχιερατική του πορεία!
Ανδρέου του Σεβ. Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως Πωγωνιανής και Κονίτσης, υπερτίμου και εξάρχου πάσης Βορείου Ηπείρου, ακραιφνούς Ορθοδόξου και Έλληνος Ιεράρχου είη η μνήμη ΑΓΗΡΩΣ και ΑΙΩΝΙΑ
