Ὁ Ἅγιος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Σοφιανὸς χθὲς καὶ σήμερα.

 

Κήρυγμα γιὰ τὸν Ἅγ. Σοφιανὸ Δρυϊνουπόλεως,

κατὰ τὸν Ἑσπερινὸ τῆς 25.11.2025

στὸν ὁμόνυμο Παρεκκλήσιό του στὴν Κόνιτσα παρουσίᾳ τοῦ Μητροπολίτου μας κ.κ. Ἀλεξίου.

 

 

          Εἶναι εὐλογία, Σεβασμιώτατε, σεβαστοὶ πατέρες , ἀγαπητοί μου, τὸ ὅτι ἀπόψε τελοῦμε τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ στὸ ὄμορφο αὐτὸ ἐκκλησάκι, ποὺ φέρει τὴν ὀνομασία τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ. Ἐλάχιστοι ναοὶ εἶναι ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου μας. Κι αὐτὸ διότι εἶναι ἄγνωστος ὁ Ἅγιός μας, στοὺς πολλούς. Συνεπῶς, ἀξίζει νὰ τὸν γνωρίσουμε.

            Οἱ πληροφορίες γιὰ τὸ πρόσωπό του δὲν εἶναι ἀκριβεῖς. Γνωρίζουμε ὅτι πιθανῶς κατάγονταν ἀπὸ τὴν Πολύτσανη τῆς Βορ. Ἠπείρου, κι αὐτὸ τὸ συμπεραίνουμε ἀπὸ τὸ ἐνδιαφέρον πρὸς τοὺς κατοίκους τῆς πόλεως αὐτῆς. Ἡ Πολύτσανη εἶναι κωμόπολη τῆς ἐπαρχίας Πωγωνίου τοῦ Νομοῦ Ἀργυροκάστρου. Εἶναι κτισμένη στοὺς δυτικοὺς πρόποδες τοῦ ὄρους Νεμέρτσικα. Ἡ ἐποχή, ὅμως, ποὺ ἔζησε καὶ ἔδρασε ἦταν ἰδιαίτερα δύσκολη : τέλη τοῦ 17^ου αἰῶνος καὶ μάλιστα κατὰ τὴν Τουρκοκρατία, ὅταν «ὅλα τὰ ‘σκιαζε ἡ φοβέρα καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά». Καὶ τὸ χειρότερο ἦταν ὅτι οἱ Τοῦρκοι ὅλο καὶ περισσότερο πίεζαν τοὺς ραγιάδες μὲ ἀποτέλεσμα χριστιανοὶ νὰ ἐξισλαμίζονται ὁμαδικῶς. Ἰδιαίτερα πιεστικοὶ ἀποδείχθηκαν οἱ Τοῦρκοι μετὰ τὴν ἀποτυχημένη Ἐπανάσταση τοῦ 1611 τοῦ ἐθνομάρτυρα Μητροπολίτου Τρίκκης Διονυσίου τοῦ Φιλοσόφου. Ἔχουμε, δυστυχῶς, καὶ παράδειγμα χωριοῦ ποὺ  ἀλλαξοπίστησε μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν ἱερέα του. Φοβερό ! 

          Τότε, λοιπόν, ἔρχεται, κατὰ θεία οἰκονομία, νὰ ἀναδειχθεῖ ποιμένας στὴν Δρυϊνούπολη (πόλη τοῦ Δρίνου ποταμοῦ, τοῦ Ἀργυροκάστρου) ὁ Ἱεράρχης Σοφιανός. Συνεχιστὴς τόσων ἄλλων Ἱεραρχῶν ποὺ φλογίζονταν ἀπὸ τὴν πίστη τους στὸ Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη τους στὴν Πατρίδα. Ὁ καλὸς Ποιμενάρχης, ἀναφέρει ὁ πολυτσανώτης λόγιος Οἰκονομίδης, «κατώρθωσεν ἀφ’ ἑνὸς μὲν νὰ στερεώσῃ τοὺς ἐν τῆ πίστει κλονιζομένους, νὰ ἐγείρῃ τεῖχος ἀδιάσειστον εἰς τὸν ὁρμητικὸν τοῦ ἐξισλαμισμοῦ χείμαρρον καὶ νὰ περιορίσῃ τὰ ἐπικινδυνότατα μικτὰ συνοικέσια, ἀφ’ ἑτέρου δὲ … νὰ συγκεντρώσῃ ἐπὶ τὸ αὐτὸ ὅλους τοὺς ἐξωμότας καὶ κατοικίσῃ αὐτοὺς εἰς τὸ Μαλέσοβον». Ὅπως καταλαβαίνετε, σπουδαιότατο ἔργο. Γι’ αὐτὸ δικαίως  θεωροῦνταν καὶ ἦταν πρόδρομος τοῦ Ἁγ. Κοσμᾶ καὶ Ἰσαποστόλου ποὺ ἔδρασε ὀ Ἐθνοϊερομάρτυρας 70 χρόνια ἀργότερα, ἀλλὰ καὶ πρόδρομος τῆς ἐθνικῆς μας ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.

          Ἴσως κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς διερωτηθοῦν : Πῶς ἦταν δυνατὸν οἱ μουσουλμάνοι νὰ περιορισθοῦν στὸ Μαλέσοβο ; Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴν δίδει ὁ συγγραφέας Λαμπρίδης στὰ «Μελετήματά» του (Νο 15). Γράφει ὅτι τὸ γεγονὸς τῆς ἐπιρροῆς τοῦ Ἱεράρχη στὸ μουσουλμανικὸ πληθυσμὸ τῆς περιοχῆς, ἐξηγεῖται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ὀθωμανοὶ θεωροῦσαν καὶ σέβονταν τὸν Ἐπίσκοπο τοῦτο ὡς Ἅγιο καὶ γιὰ τοὺς χρηστοὺς καὶ ἁγίους τρόπους του, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ γεγονός ὅτι ὅταν εἶχε χαθεῖ τὸ φέσι μιᾶς νεαρῆς ὀθομανῆς, ποὺ ἦταν κεντημένο μὲ φλουριά, ὁ Ἅγιος ὑπέδειξε τὸν ἀκριβῆ τόπο, δηλ. τὴν φωλιὰ ἑνὸς πελαργοῦ. Νὰ καὶ ἕνας λόγος ποὺ χαρακτηρίζεται ὁ Ἄγιος καὶ Σημειοφόρος. Ἐπιτελοῦσε δηλ. σημεῖα, θαύματα, ὄχι μόνο σὲ χριστιανοὺς ἀλλὰ καὶ σὲ μουσουλμάνους.

          Τὸ σπουδαιότερο ὅμως θαῦμα του ἦταν τὸ ὅτι κράτησε τὴν πίστη στὶς καρδιὲς τῶν Ἑλλήνων. Καὶ γι’ αὐτὸν τὸν σκοπὸ δὲν λογάριασε κόπους, δυσκολίες καὶ ταπεινώσεις. Ὁ ἴδιος οἰκειοθελῶς παραιτεῖται ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τοῦ Ἐπισκόπου, γίνεται μεγαλόσχημος στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου Πολύτσανης, ἱδρύει ἐκεῖ Σχολή, διδάσκει καὶ ὁ ἴδιος μὲ ἄλλους κληρικούς, ὥστε νὰ περιορισθοῦν οἱ ἐξωμότες καὶ ἀρνησίθρησκοι. Ὁ βαθὺς γνώστης τῆς ἠπειρωτικῆς ἱστορίας, Φάνης Μιχαλόπουλος, σὲ μιὰ σπουδαία μελέτη του γιὰ τὸν Ἅγιό μας, ἀναγκάζεται νὰ γράψει ἐκεῖνο τὸ περίφημο ὅτι : «Ἄν στὸ ἀλύτρωτο ἐκεῖνο τμῆμα τῆς Βορείου Ἠπείρου σώζονται Ἕλληνες, αὐτὸ ὀφείλεται στὸν Ἅγιο Σοφιανὸ καὶ στὸν κατόπιν μεγάλο ἐθναπόστολο πάτερ Κοσμᾶ, ποὺ κι αὐτὸς περιηγήθηκε τὰ μέρη ἐκεῖνα καὶ τὰ ἐνίσχυσε στὸ θρησκευτικὸ κι’ ἐθνικὸ πεδίο. Ὁ Σοφιανὸς πρέπει νὰ ἀριθμηθεῖ μεταξὺ τῶν μεγάλων ἀναγεννητῶν τῆς ἐθνότητας» (Περιοδικὸ Μεσολογγίου Κιβωτός 1952). Παίρνει σάρκα καὶ ὀστὰ ἡ γνωστὴ φράση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὅτι ἕνας ἄνθρωπος μὲ φλογερὸ ζῆλο, μπορεῖ ν’ ἀλλάξει ὁλόκληρο δῆμο.

          Καὶ οἱ Βορειοηπειρῶτες κράτησαν τὸν ἑλληνισμό τους καὶ τὴν πίστη τους ἀκόμα καὶ στὰ πέτρινα ἐκεῖνα χρόνια τοῦ ἄθεου καὶ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος, ὅταν τὸ Μοναστήρι ποὺ ἔδρασε καὶ ἄφησε τὴν τελευταία του πνοή ὁ Ἅγιος Ἱεράρχης, εἶχε μετατραπεῖ σὲ στρατόπεδο. Ναί, καὶ τότε ἀκόμη, πήγαινε κρυφὰ κάθε ἀδούλωτη ψυχή τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ προσεύχονταν στὸν Ἅγιο Σοφιανὸ παρακαλῶντας τον νὰ τελειώνουν τὰ βάσανά του. Καὶ ἄκουσε τὴν φωνή του ὁ Ἅγιος καὶ ἔστειλε τότε, μάλιστα τότε, ποὺ ἦταν τὰ ἠλεκτροφόρα συρματοπλέγματα καὶ οἱ διωγμοί, τὸν Ἄγγελό του (ὅπως ὀνομάζεται σύμφωνα μὲ τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου, ὁ Ἐπίσκοπος. Τὸ ὄνομά του ; Σεβαστιανός, Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως.

          Γιὰ ὅλα αὐτὰ ὀφείλουμε τὴν μεγάλη εὐγνωμοσύνη μας στὸν Ἅγιο, Σεβασμιώτατε. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν τιμοῦμε, τὸν ὑμνοῦμε, τὸν μεγαλύνουμε σήμερα καὶ μὲ τὴν δική σας λαμπρὴ παρουσία. Εὔχεσθε τὸν ἱεραποστολικό του ζῆλο νὰ τὸν μιμηθοῦμε καὶ ἐμεῖς στὸ ἐλεύθερο Πωγώνι καὶ στὴν Ἐπαρχία Κονίτσης, ποὺ ἡγεῖσθε πνευματικὰ Ἐσεῖς, ἐδῶ καὶ λίγες ἡμέρες , ὥστε νὰ προσφέρουμε στοὺς κατοίκους τῆς περιοχῆς μας, ὁ καθένας μὲ τὸν τρόπο του καὶ ἀπὸ τὴν θέση του καὶ τὶς δυνάμεις του, ὅσα ὁ Ἅγιος Ἱεράρχης Σοφιανὸς ξεκίνησε. Εὔχεσθε καὶ προσεύχεσθε.