Ἔφυγε ἡ «ΜΑΝΑ τοῦ ΠΩΓΩΝΙΟΥ»
Ὁμιλία Σεβασμ. Ἀνδρέου κατὰ τὴν ἐπιμνημόσυνη δέηση
γιὰ τὴν Βασ. Μάνου στὴν Ἁγ. Μαρίνα Πωγωνίου (15.6.2011 )
Μάνα τοῦ Πωγωνίου. Ἔτσι τὴν ξέρανε. Γιατὶ ἐνδιαφερόταν μὲ ἀγάπη μάνας πρὸ παιδὶ γιὰ τὸ Πωγώνι της. Καὶ τὸ ἔδειχνε αὐτὸ συχνά, ὄχι μὸνον ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, ὅπου εἶχε τὰ ἐκπαιδευτήριά της, ἀλλὰ καὶ στὰ Συνέδρια ποὺ γινόνταν κάθε χρόνο σὲ κάποιο χωριὸ τοῦ Πωγωνίου. Ἐλάμβανε τὸν λόγο νὰ πεῖ τὴν ἄποψή της. Νὰ συμβάλει καὶ αὐτὴ γιὰ ἕνα καλύτερο Πωγώνι. Θυμᾶμαι σ’ ἕνα συνέδριο στὴν Λάβδανη τοῦ Πωγωνίου, ἀφοῦ εἰπώθηκαν ἀρκετὰ ἀπὸ τοὺς συνέδρους γιὰ ἀνάπτυξη καὶ ἀναδημιουργία στὸ Πωγώνι, πῆρε τὸ λόγο ἡ ἴδια καὶ εἶπε : - Ὡραῖα εἶναι αὐτὰ ποὺ εἴπατε, ἀλλὰ ποιὸς θὰ τὰ κάνει αὐτά ἀφοῦ ἀνθρώπους δὲν ἔχει τὸ Πωγώνι; Πέντε ἐδῶ, τρεῖς ἐκεῖ , δύο παραπέρα, ἕνας παρακάτω. Ὁπότε ὅλοι σιώπησαν καὶ ἀλληλοκοιτάχτηκαν. Ἦταν μιὰ ἐρώτηση ποὺ προσγείωνε τοὺς πάντες στὴν πραγματικότητα. Καὶ εἶχε δίκαιο.
Μάλιστα στὸ περυσινὸ Συνέδριο ἦταν εὐδιάκριτη στὸ πρόσωπή της μιὰ ἀδιαθεσία. Φαινόταν ὅτι οἱ δυνάμεις της τὴν ἄφηναν. Καὶ νὰ σήμερα τὴν συνοδεύουμε μὲ ὕμνους στὴν τελευταία κατοικία της.
Ἔχαιρε ἰδιαιτέρας ἐκτιμήσεως ἀπὸ τοὺς Πωγωνίσιους. Καὶ ἡ τιμή της ἦταν δίκαιη ἀπὸ τὴν Πανπωγωνισιακὴ Ὁμοσπονδία μὲ ὡραῖα πλακέτα πρὶν ἀπὸ 2 ἤ 3 χρόνια, κατὰ τὴν σύναξη ποὺ εἶχε γίνει στὸ Κεράσοβο στὶς 14 Αὐγούστου ἐκείνης τῆς χρονιᾶς, ὅπως καὶ κάθε χρόνο γίνεται, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς τελέσεως ἱεροῦ μνημοσύνου γιὰ τοὺς Κερασοβίτες, ποὺ στὶς 15 Αὐγούστου τοῦ ’44 ἔπεσαν θύματα τῆς θηριώδους μανίας τῶν στρατευμάτων τῆς Ναζιστικῆς Κατοχής.
Θὰ ἦταν ὅμως μεγάλη καὶ ἀνεπίτρεπτη παράλειψη ἐκ μέρους μου, νὰ μὴν ἀναφέρω καὶ τὴν πολύτιμη προσφορὰ τῆς Βάσως Μάνου πρὸς τὰ Φιλανθρωπικὰ Ἐκκλησιαστικά μας Ἱδρύματα. Ὅλα αὐτὰ τὰ 16 σχεδὸν χρόνια ποὺ μὲ τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἔχω τὴν εὐθύνη τῆς διαποιμάνσεως τῆς ἀκριτικῆς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης, ἡ Βάσω Μάνου ἐρχόταν ἀρωγὸς στὸ Γηροκομεῖο καὶ στὰ δύο μαθητικά μας Οἰκοτροφεῖα. Κάθε χρόνο Πάσχα καὶ Χριστούγεννα μᾶς ἐφοδίαζε ὄχι ἁπλῶς μὲ λίγα τρόφιμα, ἀλλὰ μὲ πλοῦτο τροφίμων. Κι’ αὐτὰ τὰ τρόφιμα τὰ συγκέντωναν οἱ μαθητὲς τῶν Ἐκπαιδευτηρίων Μάνου, καὶ σημειῶστε ὅτι εἶναι μαθητὲς τοῦ Νηπιαγωγείου καὶ τοῦ Δημοτικοῦ. Στὶς εὐχαριστήριες ἐπιστολὲς ποὺ τὶς ἔστελνα εὐχαριστοῦσα βεβαίως τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς ἐκπαιδευτικούς, κυρίως ὅμως εὐχαριστοῦσα καὶ συνέχαιρα τὴν ἀείμνηστη. Διότι μὲ τὴν δική της ἔμπνευση καὶ παρότρυνση γινόταν δυνατὴ ἡ συγκέντρωση αὐτὴ τοῦ πλούσιου ἀμητοῦ. Καὶ ἐτόνιζα στὰ γράμματα ποὺ τῆς ἔστελνα, τὸ λέω δὲ καὶ τώρα σὲ σᾶς πρὸς τιμήν της, ὅτι εἶναι μεγάλη εὐλογία γιὰ τὸ ἔθνος μας νὰ ὑπάρχουν ἐκπαιδευτικοὶ ποὺ νὰ ἐμπνέουν τὴν χριστιανικὴ πίστη καὶ τὴν χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἐμπεριστάτους χριστιανούς, στὰ παιδιά μας, στὴ νέα γενιά ποὺ ἔρχεται, καὶ ποὺ ,ἁργὰ ἤ γρήγορα, τὰ παιδιὰ αὐτὰ θὰ βρεθοῦν στὶς θέσεις ποὺ σήμερα κατέχουμε ἐμεῖς. Καὶ ὅταν οἱ γενιές ποὺ θὰ ἔρχονται θὰ ἀγαποῦν τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν συνάνθρωπο, τότε μὴ φοβώμαστε γιὰ τὸ μέλλον τῆς προσφιλοῦς μας πατρίδος.
Γιὰ τοὺς συνεργάτες μου καὶ γιὰ μένα ἡ Βάσω Μάνου, προσέξτε, ἦταν μιὰ μεγάλη Ἑλληνίδα. Μιὰ σπουδαῖα Ἠπειρώτισσα καὶ Πωγωνίσσια. Μιὰ ἀληθινὴ παιδαγωγὸς καὶ μιὰ πραγματικὴ Κυρία μὲ κεφαλαῖο τὸ Κ. Τὴν ἀποχαιρετοῦμε σήμερα μὲ βαθειὰ λύπη. Ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν χριστιανικὴ ἐλπίδα καὶ βεβαιότητα, ὅτι ἐπορεύθη «τὴν μακαρίαν ὁδόν». Ὁ Θεὸς ν’ ἀναπαύσει τὴν μακαρία ψυχή της «ἐν χώρᾳ ζώντων», νὰ παρηγορεῖ τοὺς οἰκείους της, ν’ ἀναδεικνύει ἀνθρώπους μὲ πίστη καὶ ἀγάπη ὅπως εἶχε ἐκείνη, καὶ ὅλους μας νὰ μᾶς ἀξιώσει τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Κυρία Μάνου καλὴν ἀντάμωσιν εἰς τὴν αἰωνιότητα. Ἀμήν.
Δὲν μποροῦμε νὰ μὴν παραθέσουμε, τέλος, τὸν συγκινητικὸ λόγο τοῦ ὑἱοῦ της μπροστὰ στὸ φέρετρό της.
«Μάνα σ’ ἔφερα σπίτι σου. Ἐδῶ ποὺ πάντα ἤθελες νά ‘ρθεις. Στὸ χωριό. Κοντὰ στοὺς φίλους σου, στοὺς συμπατριῶτες σου, στὴν Ἤπειρο. Γιατὶ δὲν ἤσουν μάνα δική μου μόνο. Ἤσουν μάνα ὅλης τῆς Ἠπείρου. Καὶ ἐγὼ ὅταν ἤμουνα μικρὸ παιδί ζήλευα, γιατὶ ἔπρεπε νὰ μοιραστῶ τὴν ἀγάπη σου μ’ ὅλον τὸν κόσμο. Καὶ σὺ μοῦ ‘λεγες, σιῶπα. Δὲν ξέρεις.
Ἔπρεπε νὰ μεγαλώσω πολὺ γιὰ νὰ καταλάβω τὸ μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς σου, κι αὐτῆς τῆς καρδιᾶς, ποὺ μποροῦσε νὰ χωράει ὅλο τὸν κόσμο καὶ νὰ μὴ ζητάει τίποτα. Νά ‘σαι σίγουρη μάνα, πὼς ὁ σπόρος τῆς ἀγάπης ποὺ φύτεψες μέσα στὶς καρδιές μας θὰ γίνει δέντρο. Καὶ τὸ δέντρο θὰ γίνει δάσος. Ἕνα δάσος ἀπὸ ἀγάπη ποὺ θὰ πλημμυρίσει τὸν κόσμο. Γειά σου , μάνα. Καλὴ ἀντάμωση».
Χ. Παρατηρητής
