Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

«Πάντα τόν χρόνον, ἡ νηστεία ὠφέλιμός ἐστι...»

 

 



 Δευτέρα τῆς Τυρινῆς


«Πάντα τόν χρόνον, ἡ νηστεία ὠφέλιμός ἐστι, τοῖς αἱρουμένοις καί ποιοῦσιν αὐτήν· οὔτε γάρ ἐπήρεια δαιμόνων, κατατολμᾶ τοῦ νηστεύοντος, ἀλλά καί οἱ φύλακες τῆς ζωῆς ἡμῶν Ἄγγελοι, φιλοπονώτερον παραμένουσι τοῖς διά νηστείας ἡμῖν κεκαθαρμένοις». (Ἰδιόμελον, ἦχος γ΄, ἀπό τά ἀπόστιχα τῶν Αἴνων)
 (Μετάφραση : Γιά ὅλον τον χρόνο ἡ νηστεία εἶναι ὠφέλιμη, σ’ ἐκείνους πού τήν ἐπιλέγουν καί τήν πραγματοποιοῦν. Γιατί οὔτε οἱ δαίμονες τολμοῦν νά ἐπηρεάσουν ἀρνητικά αὐτόν πού νηστεύει, ἀλλά καί οἱ φύλακες τῆς ζωῆς μας Ἄγγελοι παραμένουν μέ μεγαλύτερη διάθεση καί φροντίδα κοντά σέ μᾶς πού ἔχουμε καθαριστεῖ μέ τή νηστεία).

 Ἡ Ἐκκλησία μας διά τοῦ ὑμνογράφου της, μᾶς τονίζει τήν ἀληθινή διάσταση τῆς νηστείας: ὄχι τόσο τήν περιστασιακή, δηλαδή αὐτήν πού ξεκινᾶ στίς συγκεκριμένες περιόδους τῆς νηστείας, ὅπως τώρα πού πλησιάζουμε τήν ἁγία Σαρακοστή - ἤδη ὅμως καί ἡ ἑβδομάδα τῆς Τυρινῆς ὅπως λέγεται καί πού διερχόμαστε σηματοδοτεῖ τή μικρή ἀπαρχή ὡς ἀποχή τοῦ κρέατος -, ἀλλά αὐτήν πού κανονικά ἀναφέρεται σέ ὁλόκληρη τή ζωή μας, ἀνεξάρτητα ἀπό τίς καταλύσιμες ἤ ὄχι ἡμέρες. 
  Πρόκειται ὡς γνωστόν γιά τήν ἀσκητική, ὅπως τήν ἔχουν χαρακτηρίσει (π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν) νηστεία, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἐπιλογή τοῦ συνεποῦς χριστιανοῦ σέ ὅλη τή ζωή του, μέ τήν ἔννοια ὅτι ἐγκρατεύεται κυρίως ἀπό πλευρᾶς ποσότητας - ἐκεῖ πού κατεξοχήν φανερώνεται ἡ νηστεία. 
 Ἡ παντοτινή αὐτή ἐγκράτεια, σημειώνει ὁ ὑμνογράφος, εἶναι ὠφέλιμη πνευματικά, γιατί ὄχι μόνον δέν τολμοῦν οἱ δαίμονες νά ἐπηρεάσουν τόν νηστεύοντα ἔτσι, (παρά μόνον μέ ἕναν ἐξωτερικό τρόπο πού τελικῶς τόν βοηθάει παιδαγωγικά), ἀλλά καί οἱ φύλακες ἄγγελοι, σέ ὅσους τηροῦν τήν ἐγκράτεια αὐτή, τούς προσεγγίζουν μέ μεγαλύτερη θετική διάθεση, ὄχι γιατί δέν τήν ἔχουν πάντοτε ἀπό μόνοι τους τήν καλή διάθεση, ἀλλά γιατί οἱ πιστοί πού ἐγκρατεύονται τούς ἀφήνουν χῶρο προκειμένου νά βρίσκονται δίπλα τους ὡς βοηθοί ἀνά πᾶσα στιγμή.
 Εἶναι αὐτονόητο βεβαίως ὅτι μιλᾶμε γιά τή νηστεία ἐκείνη, ἡ ὁποία δέν ἐξαντλεῖται μόνο στήν ἀποχή - ποσοτικά καί ποιοτικά - τῶν τροφῶν, ἀλλά ἔχει ἀναγωγικό χαρακτήρα: γίνεται μέσον καθαρισμοῦ τῶν παθῶν τῆς ψυχῆς, γιατί ἀποσκοπεῖ στη βίωση τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης.
 
 

 
Ὑποσημείωση : Τὸ τροπάριο - ἰδιόμελο αὐτὸ  ὁ ὑμνογράφος τὸ δανείστηκε ἀπὸ τὸν Β΄Λόγο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου περὶ Νηστείας (185, 36-40) ποὺ γράφει ἐκεῖ ὁ Ἅγιος Πατήρ : 

«῍Εστι μὲν οὖν πάντα χρόνον ἡ νηστεία ὠφέλιμος τοῖς αἱρουμένοις αὐτήν. Οὔτε γὰρ ἐπήρεια δαιμόνων κατατολμᾷ τοῦ νηστεύοντος, καὶ οἱ φύλακες τῆς ζωῆς ἡμῶν ἄγγελοι φιλοπωνότερον παραμένουσι τοῖς διὰ νηστείας τὴν ψυχὴν κεκαθαρμένοις»