Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019

Ρεπορτάζ ἀφιερώματος στὸν Ὅσιο Ἀμφιλόχιο ἐκ Πάτμου




Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης στὴν καθιερωμένη ἑορταστικὴ ἐκδήλωση ποὺ πραγματοποιεῖ πρὸς στ τέλος τοῦ χρόνου, τιμῶντας ἕνα ἐθνικὸ ἤ θρησκευτικὸ πρόσωπο, θέλησε φέτος νὰ τιμήσει ἀφιερωματικὰ μιὰ ὁσιακὴ καὶ ἱεραποστολικὴ μορφή, ποὺ μόλις πέρυσι ἁγιοκατατάχθηκε ἀπὸ τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία. : Τὸν Ὅσιο Ἀμφιλόχιο τὸν ἐκ Πάτμου. Ἁγίασε τὸν προηγούμενο αἰώνα, τὸν 20ό, ἀφοῦ κοιμήθηκε στὶς 16 Ἀπριλίου 1970 καὶ ἑορτάζεται πλέον ἐπίσημα. Κάτω ἀπὸ τὴν ἰταλικὴ κατοχὴ καὶ τὸν παπικὸ δεσποτισμό, ἔδρασε δημιουργῶντας Κατηχητικὰ Σχολεία σ’ ὅλα τὰ Δωδεκάνησα, μὲ βαθύτερο σκοπὸ νὰ ἑλληνόπουλα μαζὶ μὲ τὴν ὀρθόδοξη κατήχηση νὰ μαθαίνουν τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τὴν ἱστορία τῆς Πατρίδος μας. 


Βέβαια γιὰ τὴν δράση του αὐτὴ διώχθηκε καὶ ἦλθε σὲ πόλεις τῆς ἠπειρωτικῆς Ἑλλάδος, μεταξὺ αὐτῶν καὶ στὰ Ἰωάννινα γιὰ λίγο καιρό. Ὅμως δὲν ἄργησε ἡ ὥρα νὰ ξαναγυρίσει καὶ νὰ ξανασυνεχίσει τὸ θεάρεστο ἔργο του. 


  Θεὸς τοῦ εἶχε δώσει τὸ προορατικὸ χάρισμα ὥστε νὰ τὸ χρησιμοποιήσει γιὰ τὴν ὠφέλεια τὼν ψυχῶν. Συνδεόταν πνευματικὰ μὲ τὸν Ἅγιο Νεκτάριο, τὸν πολυγραφότατο π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο καὶ τὸν γέροντα π. Φιλόθεο Ζερβάκο ἀπὸ τὴν Πάρο.


Στὴν ἐκδήλωση αὐτὴ συμμετεῖχε  παιδικὴ χορωδία τῆς Ἱ. Μητροπόλεως μὲ τὴν ὀνομασία «Ὁ Ἅγιος Κήρυκος» ποὺ ποτελοῦνταν ἀπὸ παιδιὰ Δημοτικοῦ τῶν Κατηχητικῶν ἔχοντας προστάτη  τὸν 3ετὴ Μάρτυρα Ἅγιο Κήρυκο. Ἐπιπλέον καὶ μιὰ δεύτερη χορωδία μὲ τὴν ὀνομασία «Πᾶσαι αἱ ἐπουράνιαι δυνάμεις»  ποὺ ἀποτελοῦνταν ἀπό σπουδαστές μεγαλύτερης ἡλικίας μπόρεσαν καὶ ἀπέδωσαν θαυμάσια Ὕμνους πρὸς τὸν Ἅγιο καὶ κάποια τραγούδια συνοδείᾳ μουσικῶν ὀργάνων. 

Ἡ Βυζαντινὴ Χορωδία 



 Ἐκφωνήθηκε μιὰ σύντομη ὁμιλία ἀπὸ τὸν κ. Δημ. Σκεύα, κατηχητή, 

Ὁ κ. Δημήτριος Σκεύας στὸ βῆμα ἀναπτύσοντας τὴν ὁμιλία του : "Γέροντας Ἀμφιλόχιος Μακρῆς : ἀπὸ τὸ ἁγιασμένο νησὶ τῆς Πάτμου, γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ"


καθὼς ἐπίσης διαβάστηκαν ἀποφθέγματα τοῦ Ἁγίου μὲ παράλληλη στήριξη προβολῶν. 


 Ὁ π. Κων/νος Μήτσιος διαβάζει διδαχὴ τοῦ Ἁγ. Ἀμφιλοχίου μὲ θέμα : "Χριστιανικὸ φρόνημα μέσα στὸν κόσμο"
Ὁ κ. Μιχαὴλ Ντῖνος διαβάζει τὴν διδαχὴ τοῦ Ὁσίου μὲ θέμα : "Τὸ βιβλίο τῆς φύσης διδάσκει".



 Ὁ π. Βασίλειος Ἀθανασόπουλος ἀναγινώσκει τὴν διδαχὴ τοῦ Ἁγίου μὲ τίτλος: "Νὰ εἶσθε παιδιὰ τῆς ἀγάπης". 

Ἐνθουσίασε ἰδιαίτερα τὸ θεατρικὸ ποὺ “ἀνέβηκε” γιὰ πρώτη φορά, ἔχοντας ὡς περιεχόμενο τῆν δράση τοῦ Ὁσίου Ἀμφιλοχίου στὸ Ὀρφανοτροφεῖο κοριτσιῶν τῆς Ρόδου, ποὺ ἔπαιξαν παιδιὰ τῶν Κατηχητικῶν καὶ τῆς “Κιβωτοῦ τοῦ Κόσμου”. 










 Ὁ κ. Δήμαρχος Κονίτσης Ἐξάρχου Νικόλαος ἔλαβε τὸ λόγο στὸ τέλος τῆς Ἐκδηλώσεως.
  ἐκδήλωση ἔκλεισε μὲ κεράσματα στὴν μὲν Κόνιτσα μὲ γλυκά νηστήσιμα, στὸν δὲ Παρακάλαμο μὲ νηστήσιμα ἐδέσματα ποὺ εἶχε ἐπιμεληθεῖ ὁ Σύλλογος Γυναικῶν Ἄνω Καλαμᾶ. 
 Ἡ Ἐκδήλωση στὸν Παρακάλαμο


Σὲ ὅλους δόθηκε ὡς εὐλογία πλαστικοποιημένη εἰκονίτσα τοῦ Ὁσίου Ἀμφιλοχίου ποὺ στὸ πίσω μέρος της ἀναγραφόταν τὸ ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου.


Ἀπολυτίκιον
Ὁσίου Ἀμφιλοχίου τοῦ ἐν Πάτμῳ
Ἦχος Α΄ Τοῦ λίθου σφραγισθέντος





Μητρὸς Ἠγαπημένου, Μονῆς τὸν καθηγέτην,
τὸν ἀγγελικῶς ἐν τῇ Πάτμῳ, τὸν βίον μετελθόντα,
ἀρτίως τὸν λάμψαντα ἡμῖν, ὡς πάμφωτον φωστῆρα ἀρετῆς,
Ἀμφιλόχιον τὸν Ὅσιον εὐσεβῶς, τιμήσωμεν ἐκβοῶντες ·
δόξα τῷ σὲ ἐκλέξαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ ἀναδείξαντι,
δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.












Πολλά χρόνια πριν από τη κοίμησή του Οσίου, η Ελένη μια γυναίκα από τη γειτονική Ικαρία σκέφτηκε να δώσει τέλος, η ίδια, στη ζωή της. Είχε χάσει προ ολίγων ημερών τον άντρα της και σκεφτόταν να κάνει αυτό το θανατηφόρο για τη ζωή και τη ψυχή της βήμα. Ο γέροντας το νοιώθει, τον πληροφορεί ο Θεός, είναι ανήσυχος, δεν μπορεί να καθίσει στο κελλί του στο Μοναστήρι. Ακούει την φωνή της να τον καλεί, σπεύδει τότε στο λιμάνι και ω του θαύματος ένα καΐκι μοιάζει να τον περιμένει ώστε να διαβεί γοργά στο γειτονικό νησί. Φθάνει στη προβλήτα θαλασσοδαρμένος και κατάκοπος, ρωτά να μάθει ποιο είναι το σπίτι της χήρας γυναίκας και τότε βλέπει μια μορφή να τρέχει προς τη θάλασσα αλαφιασμένη. Ήταν αυτή, ήταν η Ελένη. Τη σταματά, την καλεί με το όνομα της και της μιλά γλυκά  «Ελένη» της λέει «που πηγαίνεις, για σένα ήλθα». Η πονεμένη γυναίκα συνέρχεται, αναγνωρίζει τον πνευματικό, εξομολογείται ταπεινά και ζητά συγχώρεση. Το θαύμα έγινε, η γυναίκα σώθηκε και ο λειτουργός του Θεού επέστρεψε στο μοναστήρι του για να συνεχίσει το θερισμό στον αμπελώνα του Χριστού.
Οι διδαχές του πατρικές. Παρακαλούσε να προσεύχονται γι’ αυτόν, να τον συγχωρέσουν. Πάντα ταπεινός. Δεν έχω άλλη χαρά, άλλο πόθο από τον να σας δω όλους μέσα στον Παράδεισο, έλεγε στα πνευματικά του παιδιά. Να ζήσετε ειρηνικά, άγια, όπως οι πατέρες σας, χριστιανικά και ελληνικά, αυτά ήταν τα παραγγέλματα του. Ομόνοια και ειρήνη ευχόταν να έχουν όλοι οι άνθρωποι. Απλός πρέπει να είναι ο άνθρωπος, μας λέει ο Όσιος, όσο πιο απλός είναι τόσο πιο κοντά έρχεται στον Θεό. Χωρίς αγάπη στο Χριστό δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, μας λέει ο γέροντας. Δεν ήθελε να πτοείται ο άνθρωπος από όλα τα κακά που ακούει νυχθημερόν, μπόρες είναι έλεγε θα περάσουν.  
 Σε κάποια παραίνεση του είχε πει, όταν θα χύσεις δύο ή τρία δάκρυα μπροστά στο Χριστό είσαι πιο κερδισμένος παρά αν πεις λόγια πολλά. Αυτός είναι ο μόνος γιατρός και παιδαγωγός μας. Και χθες και σήμερα ο Χριστός είναι ο ίδιος, εμείς κλείσαμε τα μάτια μας και είμαστε στο σκοτάδι. Πολλές φορές μας χτυπά τη πόρτα αλλά εμείς έχουμε δουλειές, αυτά ήταν τα λόγια του γέροντα. Αυστηρός προς λαϊκούς και κληρικούς, αγωνίστηκε κατά του παπισμού που ξεχύθηκε πάνω στα Δωδεκάνησα κατά τα χρόνια της ιταλικής κατοχής. Με την απελευθέρωση το 1947, ανέλαβε μεγάλη δράση, ώστε να ξυπνήσει την Ορθοδοξία, να κρατήσει τον λαό του Θεού κοντά σ’ Εκείνον. Ίδρυσε μοναστήρια, φρόντισε πολύ να αφήσει πίσω του πολλούς άγρυπνους φρουρούς της Πίστης, όπως συνήθιζε ν’ αποκαλεί τις Ιερές Μονές. Μια Εκκλησία ίδρυσε ο Χριστός, την Ορθοδοξία μας, αυτή παιδία μου πρέπει να τη διατηρήσουμε ανόθευτη, έλεγε συχνά στα πνευματικά του παιδιά ο Όσιος.  
Το αίμα του ευωδίασε, λίγο πριν την κοίμηση του, κατά τη μαρτυρία του γιατρού στη Λέρο που πήγε να το εξετάσει. Έτσι επέτρεψε ο Θεός να αναδείξει τον εκλεκτό Του αυτό δούλο. Αγωνίστηκε πολύ, στήριξε πολλούς ανθρώπους αγόγγυστα, πάλεψε για την Ελλάδα μας, για την Πίστη μας, για τη σωτηρία των ψυχών που ο Θεός του εμπιστεύτηκε. Του εμπιστεύθηκε ο Κύριος τον αγιασμένο εκείνο τόπο όπου κάποτε έκανε την Αποκάλυψη Του στον αγαπημένο μαθητή. Εκεί τόσο κοντά και τόσο μακριά από τις επτά Εκκλησίες με τις σβησμένες λυχνίες. Εκεί αντίκρυ από τη Λαοδίκεια, την Φιλαδέλφεια, τα Θυάτειρα, τις Σάρδεις, την Πέργαμο, την Έφεσο, τη Σμύρνη.  
Ένοιωθε βαρύ το χρέος προς τις δύο του αγάπες, το Χριστό και την Ελλάδα. Κρατούσε αναμμένη τη φλόγα της δικής του λυχνίας, του Θεολόγου, της Πάτμου, ώστε να φέγγει και για τους αδερφούς μας, τους κρυπτοχριστιανούς της Μικρασίας.  Ο ίδιος είχε βοηθήσει πολλούς αλλόθρησκους να επανέλθουν στην Εκκλησία του Χριστού.

Πάνω στα σκονισμένα ίχνη του Αγίου Ιωάννη περπάτησε ο Όσιος Αμφιλόχιος. Αυτή την ίδια νησιωτική ξερή γη, τον τόπο της εξορίας του Αγίου Ιωάννη έκανε επίγειο του παράδεισο, σκορπώντας την ευλογία για να ανθίσει ο κήπος του Χριστού. Η χάρη του Αγίου δεν έπαψε με την κοίμησή του, το αντίθετο μάλιστα. Αρκετά χρόνια μετά, τη δεκαετία του 90’ μια γυναίκα του νησιού νοσηλευόταν στον Ευαγγελισμό στην Αθήνα. Η ζωή της κινδύνευε κι όμως η βοήθεια του Θεού δεν άργησε να έρθει. Μια ευλαβής γυναίκα φύλαγε στο σπίτι της λίγο από το νερό με το οποίο είχαν πλυθεί τα ευωδιάζοντα λείψανα του Αγίου Αμφιλοχίου, κατά την εκταφή τους. Έδωσε λοιπόν να αλείψουν με το αγιασμένο νερό του Αγίου το πάσχον σημείο του σώματός της ασθενούς και ω του θαύματος η κατάσταση της υγείας της άλλαξε άρδην, σε λίγες μάλιστα ημέρες είχε ιαθεί πλήρως!
Πολλούς ασθενείς θεράπευσε ο Άγιος, σε άλλους μάλιστα εμφανίστηκε και τους παράγγειλε να έρθουν να προσκυνήσουν τον τάφο του ώστε να ομολογήσουν το θαύμα και τη δύναμη του Θεού. Ας έχουμε, λοιπόν, όλοι μας την ευχή του. 
Σκεύας Δημήτριος

  Διδαχὲς Ὁσίου Ἀμφιλοχίου τοῦ ἐν Πάτμῳ


Α) ΝΑ  ΕΙΣΘΕ  ΠΑΙΔΙΑ  ΤΗΣ  ΑΓΑΠΗΣ

1)Πρέπει να είσθε παιδιά της αγάπης.
2)Δεν ημπορεί να λέγεται Χριστιανός εκείνος όπου δεν έχει αγάπην.
3)Ο Χριστός είναι κοντά μας, ας μη τον βλέπομε... καμμιά φορά μας δίδει και κανένα μπάτσο από πολλήν αγάπην...Πρέπει να χαίρεσαι. Καλλιτεχνική σμίλη κρατά στα χέρια του ο Ιησούς. Θέλει να σε ετοιμάση ένα άγαλμα του ουρανίου παλατιού.
4)Όταν υπάρχει η φλόγα της αγάπης, ό,τι κακό πλησιάζει το κατακαίει.
5)Όταν η καρδία μας δεν έχει την αγάπη προς τον Χριστόν δεν μπορούμε να κάνωμε τίποτε. Είμαστε σαν πλοία που δεν έχουν φωτιά, βενζίνη στη μηχανή τους.
6)Όσον ο άνθρωπος αγαπά τον Θεόν, τόσον έχει αγάπην και για τους ανθρώπους. Τους αγαπά σαν εικόνες Θεού, με σεβασμόν, λεπτότητα και αγιασμόν.
7)Σας παρακαλώ να εφαρμόσετε αυτήν την εντολήν. Όσο μπορείτε να καλλιεργήσετε την αγάπην προς το πρόσωπο του Χριστού. Σε τέτοιο σημείο που όταν θα προφέρετε τ' όνομά Του να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια σας. Η καρδία σας πρέπει να καίγεται πραγματικά. Τότε Αυτός θα είναι ο δάσκαλος σας.
8)Είναι ωραίον, θαυμάσιον πράγμα να βλέπης να συνδέωνται πρόσωπα με την αγάπη του Χριστού.
9)Με ένα καλόν λόγον διά τον πλησίον σου, υπερασπίζοντάς τον, αγοράζεις τον Παράδεισον.
10)Χρειάζεται καλλιέργεια για να έχωμεν την αγάπην προς όλους με το μέτρον που θέλει ο Χριστός. Όλα τα ζητήματά σου να τ' αφήσης στα χέρια του Θεού. Ό,τι θέλεις να το ζητάς σαν το παιδί από τον πατέρα του. Η ευχή, δηλ. το “Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού ελέησόν με τον αμαρτωλό” είναι δωρεά του Θεού. Να ζητάς πάντα με ελπίδα.



Β) ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΦΡΟΝΗΜΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

1)Να ζήσετε βίον ειρηνικόν και άγιον, να κρατήσετε τις γραμμές των πατέρων σας, να ζήσετε τον χριστιανικόν και ελληνικόν βίον..
2)Ανδρίζεσθε και κραταιούσθε, για να μην έλθετε εις πειρασμόν. Μη δίδετε σημασίαν εις τον κόσμον. Ο κόσμος εξ αρχής και τους Αποστόλους και όλους τους Αγίους τους έπιασε για τρελλούς «...και εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν». Να έχωμεν την ομόνοιαν και την ειρήνην. Αυτά ευλογεί ο Θεός. 
3)Πολλές φορές την ήμερα έρχεται ο Χριστός και σου χτυπά, αλλά εσύ έχεις δουλειές...
4)Εκείνος που ταράσσεται δεν σκέπτεται λογικά, ορθά. Κάμνε υπομονήν και θα βραβευθής με στέφανον.
5)Το Πνεύμα του Θεού να μη φεύγη από το νου και την καρδία σας.
6)Ο Χριστιανός είναι πραγματικά άνθρωπος. Ξέρει όλους τους τρόπους της ευγενείας.
7)Πρέπει να έχωμε στον ουρανόν τα βλέμματά μας. Τότε δεν θα μας κλονίζη τίποτε.
8)Εις την λειτουργίαν διά να έλθη η χάρις του Θεού πρέπει να έχης συγκέντρωσιν, ειρήνην και να μη σκέπτεσαι τίποτε.
9)Την βραδυνή προσευχή να μην την αμελής. Να προσεύχεσαι με διάθεσιν όπως εκείνοι που πηγαίνουν σε συμπόσιον. Είναι ξύπνιοι και αισθάνωνται όλο χαρά. Έτσι και συ αφού πρόκειται να ομιλήσης με τον Νυμφίο σου, να μην ακούς όταν σου λέγη ο πειρασμός διάφορα για να σε εμπόδιση, γιατί ξέρεις έχομεν έναν που ενδιαφέρεται πολύ για μας.
10)Όταν κοινωνής όχι μόνον παίρνεις δύναμη, άλλά φωτίζεσαι, βλέπεις ορίζοντας ευρείς, αισθάνεσαι χαράν... διαφορετικά νοιώθει ο καθένας, ανάλογα με την διάθεση και την φλόγα της ψυχής του. Άλλος αισθάνεται χαρά και ξεκούρασι, άλλος ειρήνη, άλλος πνεύμα αφοσιώσεως και άλλος μίαν ανέκφραστη αγάπη προς πάντας. Ένοιωθα πολλές φορές κουρασμένος αλλά μετά την θεία Κοινωνία αισθανόμουν τον εαυτό μου σαν να μην είχα τίποτα.
11)Ας καλλιεργήσουμε πρώτα τον εαυτόν μας, ο κόσμος θέλει να δη ανθρώπους εφαρμοστάς του Νόμου του Θεού. Αυτοί σπανίζουν εις την εποχήν μας.
12)Ο πειρασμός ξέρεις τι μάστορας είναι; τα ελάχιστα τα κάνει μεγάλα. Μεταχειρίζεται μεγάλη πολιτική.
13)Η προστασία του Θεού αδυνατεί τους πειρασμούς μας.
14)Πρέπει να είμεθα άνθρωποι της χάριτος και όποιος μας πλησιάσει να ξεκουράζεται.
15)Δεν είναι τα φτερά που μπορούν να υψώσουν τον άνθρωπον πάνω από τη γη, αλλ' η καθαρότης και η απλότης της καρδιάς. Πρέπει να είσαι απλός στις πράξεις σου και καθαρός στη σκέψι και στα αισθήματα σου. Με την καθαρή καρδιά θα αναζητάς τον Θεό, με την απλότητα θα τον βρίσκεις και θα τον χαίρεσαι. Η καθαρή καρδιά περνά εύκολα τις πύλες του ουρανού.
16)Στο πέλαγος της ζωής βρισκόμαστε, πότε θα έχωμεν φουρτούνα και πότε γαλήνη. Η χάρις του Θεού δεν μας αφήνει. Διαφορετικά θα είχαμε καταποντισθή εάν δεν μας συγκρατούσε.
17)Σας παρακαλώ όλοι να ζήσετε βίον άγιον, για να βοηθήσετε την Εκκλησία και την Ελλάδα μας.



ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ  ΤΗΣ  ΦΥΣΗΣ  ΔΙΔΑΣΚΕΙ
(Λόγοι γ. μφιλοχίου το ν Πάτμ)
*Προσέξτε τά ζα, ταν βόσκουν στά λιβάδια πιλέγουν τήν τροφή τους. Τά βότανα πού εναι δηλητηριώδη τά γνωρίζουν μέ τήν σφρηση καί δέν τά τρώγουν. Ολα τά χορτάρια δέν εναι φέλιμα γιά λα τά ζα. Η πιλογή εναι αύστηρά δική τους καί μόνον. Εμες οἱ ἄνθρωποι, λογικοί ντες, κάνουμε ατήν τή διάκριση τν λόγων ζώων  καταβροχθίζουμε μέ τή σκέψη, τά μάτια μας καί γενικά τίς ασθήσεις μας ,τι μς σερβίρει  διάβολος ; Δυστυχία μας δέ ξεχωρίζουμε τό καλό ντυπο πό τό κακό, τόν διεστραμμένο λόγο άπό τόν οκοδομητικό, γιατί χρησιμοποιομε τήν καταραμένη φράση: «νά δοκιμάσω».
   *Κοιτάξτε τά δένδρα πού συνεχς προσπαθονε τήν κορυφή τους νά τή βγάζουν στόν λιο. Αν πρχε κάποιος τρόπος νά βλέπαμε τήν προσπάθεια πού κάνει κάθε κλαρί νά τραβήξει καί τήν λάχιστη ύγρασία γιά νά ριζώσει στή γ, θά μέναμε κστατικοί. Πότε μες τείνουμε στόν λιο τς δικαιοσύνης, τό Χριστό ; Πότε γωνιζόμαστε νά ριζώσει μέσα μας  πίστη ;
   *᾽Ακοστε τά πουλιά πς μέσα στή βαρυχειμωνιά δειλά-δειλά μέ τό κελάηδημά τους προαναγγέλλουν τήν νοιξη, κι χι μόνον τά πτηνά λλά καί πολλά δένδρα μς δίνουν τήν παρηγοριά τς ρχόμενης νοιξης. Εμες συναισθανόμαστε καί στοχαζόμαστε τόν ρχομό το Κυρίου  τρώγουμε καί πίνουμε, χωρίς νά ντιλαμβανόμαστε τι πάρχει τέλος σ ατό τό θέατρο τς ζως ;
   * Καλά μου παιδιά, πάρτε μαθήματα πό τή φύση καί προσ αρμόστε τα στή ζωή σας.Ολα τά ργα το Θεο μς βοηθονε νά βρομε τή σωτηρία, λλ᾽ ἐμες τά ποστρεφόμαστε. Ο προτιμήσεις μας καί οἱ ἐπιλογές μας εναι πάντα τό εκολο καί τό εχάριστο.  Καί ο Προφτες καί οἱ ᾽Απόστολοι κι ὁ ἴδιος  Κύριός μας χρησιμοποιοσαν τήν φύση γιά νά μς διδάξουν έκφραστικότερα. Εμες, χι μόνο δέ μαθητεύουμε, λλά τήν ποστρεφόμαστε καί τήν καταστρέφουμε. ῾Ο Θεός δέ μς δωσε μόνον τή Βί βλο νά μς διδάσκει λλά καί λόκληρη τήν κτίση. Μεγάλη δασκάλα  φύση!